Eleonora's valken op Kos

De Eleonora’s valk (voor het gemak e-valk) broedt uitsluitend in het Middellandse zee gebied op kliffen die aan zee grenzen, meestal op schaars bewoonde eilanden. Het is een zomergast, die vooral overwintert op Madagaskar. Net als de boomvalk (b-valk) jagen ze op vogels, vaak boven open zee, en op insecten.

Qua bouw is de e-valk ook min of meer identiek aan de b-valk. De e-valk heeft iets langere en buigzamere vleugels, wat zijn vlucht een beetje slungelachtig maakt. Maar vergis je niet, net als b-valken kunnen ze ongelooflijk spectaculair versnellen als ze op jacht zijn.

Je hebt trouwens twee kleurvarianten van de e-valk. Een lichte, op de b-valk gelijkende vorm en een totaal donkere vorm.

Ik hoopte de e-valk te zien tijdens onze vakantie op Kos, maar mijn verwachtingen waren bescheiden, omdat ik bij vooronderzoek slechts een paar verslagen van vogelaars vond die er bij toeval wel eens een op het eiland hadden gezien. Begrijpelijk, want Kos is voor het merendeel vlak en bovendien druk toeristisch. Er ligt wel een bergketen op de zuidelijke kant van het eiland, waarschijnlijk ook met kliffen aan zee, maar ik heb daar niet kunnen kijken, omdat ik nog wel auto rijd op vakantie, maar niet meer op steile, bergachtige stukken; mijn lichamelijke toestand is daarvoor te onvoorspelbaar. Gelukkig was het ook niet nodig om zulke toeren uit te halen…

Meteen al de eerste dag was het raak, toen Sandra en ik langs een braakliggend terreintje naast het wetland op de oostpunt van het eiland naar bijeneters, steltkluten en een hele berg zwaluwen aan het kijken waren. En daar ‘zwabberde’ ineens een e-valk binnen, komend vanuit zee, om meteen uit ons blikveld weg te vliegen richting binnenland en bergketen.
‘Eleonoravalk!!’ riep ik enthousiast uit, en even later nog eens, toen een tweede passeerde.

Om dit lange verhaal kort te maken: bijna elke dag van onze vakantie konden wij genieten van e-valken. En niet alleen in het voorbijvliegen, want wij zagen ze vaak jagen op insecten die uit akkers omhoog stegen. En dat in het agrarische gebied vlak achter ons hotel! 

Wij zagen losse valken, maar vaak ook groepjes van twee tot wel zes, regelmatig samen met zwermen geelpootmeeuwen die ook op de insecten afkwamen. Het was enorm genieten van de zwenkende, versnellende, grijpende en zwevend oppeuzelende valken, die dan weer pal boven onze hoofden zweefden en dan weer opschoven naar een paar honderd meter verderop. Dat er af en toe ook een boomvalk door het beeld kwam suizen, maakte de pret helemaal compleet.

Hieronder staan een paar foto’s van de mooie Eleonara’s valken, zowel lichte als donkere. 

Voor de liefhebbers die ook eens laagdrempelig e-valken willen spotten, zonder daarvoor ingewikkelde boottochten te hoeven organiseren of zich te moeten begeven in landen waar links gereden wordt (Cyprus): zie onderstaand kaartje en notities. 

e-valk donkere vorm

e-valk donkere vorm

e-valk lichte vorm kort voor het vangen van een insect

e-valk lichte vorm die zwevend een insect opeet

e-valk lichte vorm

 Notities:

Linksboven op het kaartje de positie van Kos in het gebied, in het oosten pal tegen Turkije aanliggend (Bodrum). Kos ligt veel zuidelijker dan Lesbos en ten noorden van Kreta. 

Periode van onze reis: 20 mei tot 31-mei. Mei lijkt sowieso een goede reistijd, want nog niet te heet voor activiteiten (zelfs wij hadden al drie dagen met temperaturen 31+!)
Wij konden vliegen vanaf Rotterdam.
Waarnemingsgebied: Psalidi, net ten oosten van Kos stad.
Meest geschikte transportmiddel hier: fiets of e-bike. Rest van het eiland: huurauto.

Tijdstip waarnemingen insectenjacht:tussen 08:00 en 09-00.  

Of zoveel waarnemingen alleen in mei kunnen gebeuren, omdat de e-valken op trek waren of zwervend omdat nog niet gebroed werd, of dat ze afkwamen op het massaal opstijgen van insecten in die tijd van het jaar weet ik niet. En dus ook niet of ze ergens op het eiland broeden, wat gelet op de bergketen in het zuiden best aannemelijk is.
Later op de dag zagen wij ook wel e-valken, meestal losse individuen, passerend aan de voet van de noordkant van het gebergte. Ik zag er ook twee op een namiddag, voorbij zeilend langs de rotsen aan de zuidkant van het eiland nabij de warmwaterbron Embros Therme.

Al met al is Kos half mei een goede locatie voor het spotten van e-valken en is dat te combineren met zon, zwembad en lekker eten (zelf of voor het niet vogelende gezin). En als er zich geen valk vertoont, zijn er tal van andere vogelsoorten te spotten. Zie hiervoor onder andere mijn vorige blog.