De kunst van het vogelen (en wat een foto's daaruit voortkomen)

Of je vogels ziet of niet, is niet alleen een kwestie van opletten, volhouden en geduld, maar ook van ervaring, kennis van het terrein, van geluiden en gewoontes van vogels. Weten waar je moet kijken, kijken naar sporen en kijken met je oren (dus eerst luisteren en dan pas speuren). Een beetje geluk tenslotte, is altijd welkom.

Neem nu mijn avontuur van van afgelopen zondag, toen ik mijn zinnen had gehad op het waarnemen van sperwers. Deze mooie roofvogels hebben in deze tijd van het jaar jongen en zijn druk met het aanvoeren van vers vogelvlees.

Weten waar ik moest kijken.
Een kennis had mij verteld over een sperwernest in een bosje. Ik vermoedde al een nest, want ik zag er regelmatig sperwers, maar de tip van de kennis leidde mij naar het goede deel van het best nog grote bos. Hierna kostte het alsnog een paar uur speuren om het nest te vinden (vanaf het pad, want ik wilde niets verstoren). Dat had ik een paar weken geleden al gedaan, waarna ik het nest met rust liet.

Kijken naar sporen.
Je kunt natuurlijk pal onder een nest gaan staan, maar ook dan verstoor je de boel. Dat moet je dus nooit doen! Slimmer (en beter voor de natuur) is het om uit te vinden waar de vogels graag gaan zitten en dan op veilige afstand, een beetje verstopt, op de uitkijk te gaan zitten. Aan krijtwitte poepsporen onder een paar kale takken en een aantal veertjes van geplukte vogels leidde ik af dat ze mogelijk graag op die takken zaten. Op een afstand van een metertje of vijftien ging ik in het lange gras zitten, met een camouflagehoedje op mijn kop.

Kijken met je oren.
Na een tijdje hoorde ik gekekker van de sperwer (hier komt de ervaring kijken, want dat geluid moet je wel leren kennen). Nu wist ik dat er een vogel aangekomen was en hoefde ik alleen maar in de richting van het geluid te kijken. 

Een beetje geluk.
Natuurlijk ging de vogel niet op de tak zitten, waar ik mij op focuste, maar in een boom iets verderop. Maar ik had geluk, want ik kon precies door een gat in het bladerdek heen kijken en er zelfs mijn cameralens op focussen. Waar dat toe leidde, brengt de onderstaande fotoserie met bijschriften in beeld. Ik zeg: geniet ervan, zoals ik er zelf ook van genoten heb (en nog steeds doe). 

Sperwerman is juist geland en houdt een prooitje onder de poten.
Een paar minuten zit hij te roepen in afwachting van het vrouwtje dat op het nest zit.

Ineens verschijnt het vrouwtje. Het mannetje vliegt op en zij heeft nu de prooi.
Let op het kleur- en grootteverschil van de twee vogels.

Het mannetje vliegt weg, het vrouwtje roept.

Het bruine mannetje in vlucht, het grijze vrouwtje blijft achter.

Nog een poosje zit zij geagiteerd te roepen, waarna zij met de prooi naar haar jongen verdwijnt.

Op een andere tak verorbert het mannetje een andere prooi, die hij kennelijk eerder al had gepakt.
Dit verschijnsel van voedsel apart houden, komt bij roofvogels meer voor en heet "food caching".